Το πλαίσιο για την έκδοση αδειών χρήσης νερού και η λειτουργία των φραγμάτων Πουρναρίου Ι & ΙΙ από τη ΔΕΗ συζητήθηκαν σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία της Γενικής Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας Βίκυς Ευταξά το μεσημέρι της Τετάρτης (5/11/2014) στις εγκαταστάσεις του Πουρναρίου Ι στην Άρτα.
Στη συνάντηση, προήδρευσε η Γενική Γραμματέας Β. Ευταξά και συμμετείχαν ο Αντιπεριφερειάρχης Άρτας Β. Ψαθάς, οι Δήμαρχοι Άρτας και Νικολάου Σκουφά Χρ. Τσιρογιάννης και Ε. Γιαννούλης, ο Δ/ντης ΔΥΗΠ Ι. Αργυράκης, ο Δ/ντης Συγκροτήματος Αράχθου Α. Τσακίρογλου, ο Γενικός Δ/ντης ΧΩ.ΠΕ.Π. Β. Μιχελάκης, ο προϊστάμενος Δ/νσης Υδάτων Ηπείρου Σ. Τσιπέλης και υπηρεσιακοί παράγοντες.
Η συνάντηση της Τετάρτης ήταν η δεύτερη που πραγματοποιήθηκε με το ίδιο αντικείμενο καθώς κρίθηκε σκόπιμο τόσο από την πλευρά της Αποκεντρωμένης όσο και από τη ΔΕΗ να κληθούν και να καταθέσουν τις απόψεις τους και οι εμπλεκόμενοι φορείς και Δήμοι της περιοχής.
Οι συμμετέχοντες διατύπωσαν απόψεις για θέματα που πρέπει να ελεγχθούν και προσδιοριστούν ενόψει της έκδοσης άδειας χρήσης νερού από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας.
Η Γενική Γραμματέας αιτιολογώντας την πρωτοβουλία της για τη συγκεκριμένη συνάντηση, ξεκαθάρισε πως δεν έχει σχέση με το ιδιοκτησιακό καθεστώς, αλλά εκφράζει τη διάθεση του κράτους να τακτοποιήσει «τα του οίκου του». Συγκεκριμένα, τόνισε: «γίνεται με αφορμή την άδεια χρήσης νερού που έχει ζητηθεί εδώ και δυο χρόνια από τη ΔΕΗ και η οποία θα πρέπει να δοθεί από τις υπηρεσίες μας μετά την εισήγηση του Τμήματος Υδροοικονομίας Άρτας η οποία μας ήρθε πριν από λίγες ημέρες. Εκείνο το οποίο στην ουσία θέλουμε να κάνουμε, είναι να συζητήσουμε αν η άδεια χρήσης νερού θα είναι μόνο ως άδεια ή αν θα περιγράφει κι ένα αντιπλημμυρικό σενάριο, διότι το Φράγμα Πουρναρίου έχει έναν αντιπλημμυρικό ρόλο και πολλαπλό ρόλο και για την Κυβέρνηση άρα και για την Αποκεντρωμένη. Το πρώτο που κανείς θα πρέπει να έχει υπόψη είναι η ασφάλεια των κατοίκων, οπότε και η ασφάλεια του φράγματος. Το δεύτερο ο πολλαπλός ρόλος του φράγματος ως παροχέας και διαχειριστής νερού για τις διάφορες ανάγκες, αρδευτικές και άλλες. Και το τρίτο είναι ως παραγωγός ενέργειας».
Η κα Ευταξά στάθηκε επίσης, στη σπουδαιότητα της αντιπλημμυρικής προστασίας και τη βαρύτητα που δίνει σε αυτή τόσο η Αποκεντρωμένη Διοίκηση, η οποία μέσω της αρμόδιας Δ/νσης Υδάτων επεξεργάζεται συγκεκριμένα σενάρια, όσο και η ΔΕΗ και οι ΟΤΑ της Άρτας. «Συμφωνήσαμε, είπε, με τη ΔΕΗ και με όλους τους τοπικούς άρχοντες, ότι προτιθέμεθα στην άδεια χρήσης νερού να θέσουμε κάποιες πλημμυρικές παροχές ώστε να κατανοήσουν όλοι οι πολίτες της Άρτας ότι δεν πρόκειται από το κράτος σε οποιαδήποτε στιγμή, ή με οποιαδήποτε καθεστώς της ΔΕΗ και του Φράγματος να μείνουν χωρίς αντιπλημμυρική προστασία και χωρίς την απαιτούμενη παροχή. Βέβαια υπάρχει πάντοτε η αίρεση ότι πρόκειται για ένα φυσικό φαινόμενο και δεν μπορεί πάντα η πλημμύρα να προβλεφθεί, όμως σε κάθε περίπτωση μπορούμε σταθμίζοντας κάποια μέχρι τώρα δεδομένα να προχωρήσει και η οριοθέτηση του Αράχθου αλλά και η Πολεοδομική εξέλιξη της πόλης της Άρτας. Βέβαια θα πρέπει να δούμε στην ουσία την οριοθέτηση μέχρι τον Αμβρακικό στο τμήμα εντός των ορίων του Δήμου Ν. Σκουφά».
Στη διάρκεια της συνάντησης ο Αντιπεριφερειάρχης και οι Δήμαρχοι έθεσαν επιτακτικά εκτός από το θέμα της αντιπλημμυρικής θωράκισης, την οριοθέτηση της κοίτης του ποταμού καθώς και ζητήματα άρδευσης, ύδρευσης και αντισταθμιστικών, τα οποία θεωρούν ότι θα πρέπει να μνημονεύονται στην άδεια χρήσης.
ΤΑ ΣΕΝΑΡΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου – Δυτικής Μακεδονίας, με δεδομένο, πλην άλλων, τον αντιπλημμυρικό χαρακτήρα του συγκεκριμένου φράγματος, από την αρχή εκτίμησε ότι, στην απόφαση χορήγησης άδειας χρήσης νερού, θα πρέπει να προσδιοριστεί με ακρίβεια, πλην της περιγραφής της αρδευτικής – Οικολογικής χρήσης, και ο τρόπος διαχείρισης των πλημμυρών, ώστε να θεσμοθετηθεί Νομικά η πλήρης λειτουργία του, πάντα βέβαια στα πλαίσια του Νόμου. Πλεονέκτημα αυτού του προσδιορισμού, πλην άλλων, θα είναι και η δυνατότητα οριοθέτησης του ποταμού Αράχθου κατάντη, ώστε να ολοκληρωθεί ο Χωροταξικός Σχεδιασμός της πόλης της Άρτας.
Προς αυτήν την κατεύθυνση, ο προϊστάμενος της Δ/νσης Υδάτων Σ.Τσιπέλης ανέπτυξε κάποια σενάρια διαχείρισης, τα οποία έθεσε προς συζήτηση, στη διάρκεια της σύσκεψης με όλους του συναρμόδιους φορείς.
Η Ιδανική διαχείριση ενός φράγματος αυτού του μεγέθους, σύμφωνα με τον κ. Τσιπέλη συνίσταται στα εξής:
- 1.Πρώτιστα, θα πρέπει να δοθεί ύψιστη προσοχή για αποφυγή αστοχίας του, που θα είχε ολέθριες συνέπειες από κάθε άποψη.
- 2.Κατά την Χειμερινή περίοδο, που αναμένονται υψηλές παροχές του ποταμού, θα πρέπει ο ταμιευτήρας να έχει την δυνατότητα απορρόφησης ενδεχόμενων πλημμυρικών κυμάτων. Αυτή η δυνατότητα εξαρτάται εν πολλοίς από την στάθμη του νερού κατά την φάση αναμονής πλημμύρας, καθώς και από την ρύθμιση της εκροής. Οι μελέτες της ΔΕΗ, καθώς και η καταγραφή των Στατιστικών δεδομένων (υδατογραφήματα πολλών περιόδων επαναφοράς) που βρίσκονται στην διάθεση της Διοίκησης, αποτελούν έναν εξαιρετικά χρήσιμο οδηγό για την ανάπτυξη αξιόπιστων Σχεδίων Διαχείρισης. Ο ρυθμός εκφόρτισης νερού σε φάση πλημμύρας είναι μια κρίσιμη και δύσκολη επιλογή, διότι δεν είναι αναγνωρίσιμος από την αρχή ο ακριβής χαρακτήρας του φαινόμενου.
- 3.Με το πέρας της Χειμερινής περιόδου, θα πρέπει ο ταμιευτήρας να είναι πλήρης, ώστε να εξασφαλιστούν οι αρδευτικές ανάγκες της περιοχής (περί τα 150-200 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού), καθώς και η Οικολογική παροχή του ποταμού. Η χρονική στιγμή αναστροφής του χειρισμού, που από την διατήρηση χαμηλής στάθμης θα πρέπει να αρχίσει η ανύψωσή της, αποτελεί μια κρίσιμη απόφαση στην συνολική διαχείριση.
- 4.Θα πρέπει να διασφαλίζεται η μέγιστη παραγωγή ηλεκτρικής ισχύος, που είναι συνδυασμός υψομέτρου του νερού πίσω από το φράγμα, αλλά και αποφυγής άσκοπων απωλειών από τα θυροφράγματα υπερχείλισης.
Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι τα Στατιστικά δεδομένα, πάντα έχουν ένα Στοχαστικό Χαρακτήρα, ένα πρόγραμμα διαχείρισης δεν είναι απλό και εν τοις πράγμασι υφίσταται κάποιο dangerrisk.
Ένα στοιχείο που είναι γενικά παραδεκτό και διαφάνηκε στη σύσκεψη, είναι ότι η παροχετευτικότητα της κοίτης του ποταμού δεν κρίνεται ικανοποιητική, επιδέχεται όμως βελτιώσεις με την κατασκευή κάποιων Τεχνικών έργων (εκβάθυνση, επισκευή αναχωμάτων κ.λ.π.), που μπορούν να καθοριστούν κατόπιν σχετικής Μελέτης.
Πρόθεση ωστόσο της Αποκεντρωμένης Διοίκησης είναι, σε συνεργασία με την ΔΕΗ, να ακολουθήσει επί πλέον ανάλυση των δεδομένων και να καθοριστούν τα επίπεδα εμπιστοσύνης στην λήψη αποφάσεων, βάσει παραδεκτών διεθνών ορίων, ώστε η διαχείριση του φράγματος να οριστεί επί το βέλτιστο, με ελαχιστοποίηση των κινδύνων. Το υπόψη θέμα λόγω της πολυπλοκότητάς του, αλλά και της σπουδαιότητάς του, αποτελεί έναν από τους κυρίαρχους προβληματισμούς της Διοίκησης.